जुम्ला – रक्षाबन्धन हिन्दू संस्कृतिको एउटा अमूल्य र भावपूर्ण पर्व हो, जसले दाजुभाइ र दिदी–बहिनीबीचको माया, विश्वास र संरक्षणको सम्बन्धलाई अझ गहिरो बनाउँछ। “रक्षा” भनेको सुरक्षा, “बन्धन” भनेको सम्बन्ध वा गाँठो हो। यस दिन दिदी–बहिनीहरूले आफ्ना दाजुभाइको हातमा राखी बाँधेर दीर्घायु, स्वास्थ्य र सुख–समृद्धिको कामना गर्छन्। दाजुभाइहरूले पनि जीवनभर आफ्नो दिदी–बहिनीको सम्मान, माया र रक्षा गर्ने वाचा गर्छन्।
दिदी र बहिनीको सम्बन्ध आफैंमा निकै विशेष हुन्छ। दिदी, जीवनको पहिलो मार्गदर्शक, आमा समान माया दिने पात्र हुन्। उनी सानो बहिनी वा भाइको हरेक दुःख–सुखमा साथ दिन्छिन्, सही बाटो देखाउँछिन्। बहिनी पनि दिदीको माया र सुझावलाई आफ्नो जीवनको आधार बनाउँछिन्। रक्षाबन्धनमा दिदी र बहिनी दुवैको भावनाले परिवारको सम्बन्धलाई अझ बलियो बनाउँछ।
यो पर्व केवल धागो बाँध्ने संस्कार मात्र होइन, हृदयमा गाँठो बाँध्ने, परस्परको विश्वास पुनः पुष्टि गर्ने क्षण हो। चाहे दिदी–बहिनी टाढा होऊन् वा नजिकै, रक्षाबन्धनले उनीहरूलाई एउटै मायाको डोरले बाँधिदिन्छ। आजको आधुनिक समाजमा पनि यो परम्परा जीवित छ र यसको मूल्य अझ बढिरहेको छ, किनकि यसले हामीलाई पारिवारिक प्रेम, संस्कार र आपसी सहायताको महत्त्व सम्झाइरहन्छ।
डिल्ली कामी । २५ श्रावण २०८२, शनिबार ०९:१७